Gebelik, döllenmiş yumurta hücresinin rahim içine yerleşmesinden bebeğin doğumuna kadar geçen süre olarak tanımlanır. Gebelik, anne için bir çok psikolojik, duygusal, fiziksel ve ekonomik sorunları beraberinde getirir.

Gebelik fizyolojisi, beslenme, gebelikte ortaya çıkan problemler, yüksek riskli gebeliklerin izlenmesi ve tedavisi, bebekte mevcut olabilen anomalilerin saptanması, bebeğin anne karnında iyilik halinin değerlendirilmesi, genetik inceleme, ultrasonografi ve doğum için deneyimli bir yaklaşım ile sağlıklı ve sorunsuz bir gebelik yaşanır.

Gebelik öncesi dikkat edilecek konular:

Gebelik kararı verilmeden önce bazı noktaların göz önüne alınması tavsiye edilir.

Gebelik için en  uygun yaş: Genel olarak 20-30 yaş aralığı uygun dönem olarak bilinir. 35 yaşın üzerindeki gebeliklerde Down sendromu riski yada gebelik problemlerine bağlı riskler nedeniyle ileri tetkikleri değerlendirilir.

Akraba evliliği yada eşlerin birinde kalıtsal hastalık:  kalıtsal hastalıklar tiplerine göre bebeğe değişik geçiş özellikleri taşıdığından gebelik öncesi Genetik Danışmanlık alması uygun bulunabilir.

Annenin kronik hastalıkları: Yüksek tansiyon, Şeker H, Epilepsi , Romatizma gibi kronik hastalığı olanlar gebe kalmadan önce kontrol olmalı ve uygun önlemleri almalıdır.

Gebeliği olumsuz etkileyebilecek kötü alışkanlıklar, çok zayıf olmak yada fazla kilolu olmak gibi durumlar, yada beslenme bozuklukları da önceden değerlendirilirse gebelik için olumlu etkileri birlikte getirecektir.

Gebelik muayeneleri ve doğum öncesi bakımlar:

Gebelik kontrollerinin geciken adeti takip eden ilk ay içinde başlaması önerilir. Böylece dış gebelik, boş kese gebeliği, üzüm gebeliği ve benzeri erken gebelik döneminde tespit edilen patolojilerin değerlendirilmesi sağlanabilir.

28 haftaya kadar anormal bir durum olmadığı sürece ayda bir kez kontrol yapılması önerilir. 28 hafta ile 36 hafta arasında iki haftada bir kontrol yapılır. Gebeliğin son ayı içinde de haftada bir kez kontrole gitmeniz uygun olur.

Gebelikte Vücutta Meydana Gelen Değişiklikler:

Kilo Artışı:

Gebelikte kilo alımının çok az yada çok fazla olması anne ve bebek için bazı olumsuz durumlar oluşturabilir. Dengeli ve düzenli beslenme ile günlük kalori ortalama 150-300 kalori arttırılarak gerekli besinler sağlanabilir.

Gebelik öncesi vücut kitle indeksine göre değişmek üzere beklenen 9 – 16kg alınmasıdır.

Vücut kitle indeksi normal sınırlar içinde ise genellikle ilk 3 ayda 1.8 – 2kg; takip eden 3 ayda 6 kg kadar, ve doğuma kadar kalan zamanda yaklaşık 4.5 – 5 kg alınması beklenir.

Ciltteki değişikliler:

Gebelikte ciltte, saç ve tırnaklarda, diş ve diş etlerinde bir çok değişiklikler meydana gelir. Ciltte kuruluk, memeler ve karında çatlaklar, yüzde lekeler, karın orta hatta renk koyulaşması, sivilce gibi sorunlar meydana gelebilir. Vücudun iyi korunması için gebelik süresince hiygenik bakıma dikkat edilmelidir. Kuruluk için nemlendirici, banyoda vücut yağları kullanılabilir. Çatlak kremleri sadece karın bölgesi değil, kalça ve memelere de uygulanmalıdır. Diş kontrolleri de ayrıca önemle dikkat edilmesi gerekli durumlardır.

Hormonal değişiklikler:

Gebelikte değişiklik gösteren miktar ve yoğunlukta akıntı olabilir. Bunun sebebi vagen doğal flora ve pH değerinde oluşan değişikliklere bağlı akıntı artışıdır. Ancak gebelikte enfeksiyona yatkınlığın arttığı da ihmal edilmemelidir. Sıklıkla vaginal mantar enfeksiyonları gelişebilir. Ancak sarı-yeşil renkli kokulu akıntı veya vaginal kaşıntı da kültür alınması ,tedavi planlanması gerekli olabilir. Gebelikte özellikle son dönemde meme bezleri çalışmaya başlarve meme başından kolostrum adı verilen beyaz-sarı renkli süt gelebilir.

Uyku değişiklikleri:

Gebelikte uyku bozuklukları sık yaşanır. %80 gebe gebeliğin bir döneminde uyku problemi yaşar. Gebeliğin ilk aylarında hormonal değişikliklere bağlı olarak gün içinde uyku hali, konsantrasyon zayıflığı, uyuma isteği olabilir. Bu kanda progesteron hormon düzeyinin yüksek olması ile ilişkili bir durumdur. İlerleyen dönemlerde bu sorun kendiliğinden çözülür. Karnın büyümesi ile bel ve sırt ağrılarının olması, kilo arttıkça yatakta rahat pozisyon sağlayamaz ve uyku sorunları oluşabilir. Bunun dışında bebek hareketlerinin gece çok fazla hissedilmesi de uykuyu bölebilir.

Vücut postüründeki değişiklikler:

Hormonlar vücutteki bağları ve eklemleri etkileyerek dengede değişikliğe neden olur. Gebelikte özellikle kış aylarında alçak topuklu altı kaymayan ayakkabılar tercih edilmelidir. Ayrıca büyüyen bebekle birlikte vücut denge merkezi de değişir ve bel ağrılarına neden olur.

Kalp ve Dolaşım Sistemindeki değişiklikler:

Gebelik kalp ve dolaşım sistemine yük oluşturan bir durumdur. Gebelikte kalp damar hacmi artar ve gebeliğin ikinci yarısından sonra fizyolojik anemi oluşması sık rastlanan bir durumdur. Sağlıkl bir gebede bu durum ciddi problem oluşturmazken, gizli kalp hastalığı aşikar olabilir veya bilinen durum ilerleme kaydedebilir.

Solunum Sistemi değişiklikleri:

Diyaframın yukarı itilmesi ve hormonal değişikliklere bağlı solunum sayısında artış meydana gelebilir. Kılcal damarlardaki kan akım artışına bağlı olarak burun kanamaları olabilir. Ses tellerinde meydana gelen ödeme bağlı nadiren ses değişikliği olabilir.

Üriner Sistem değişiklikleri:

Gebeliğin ilk dönemlerinde hormonal değişikliklere, daha sonra ise bebeğin büyümesi ile idrar torbasına bası yapmasına bağlı olarak sık idrara çıkma problemi meydana gelir. Böbrekler ve idrar yollarındaki basıya bağlı olarak böbreklerde genişleme olabilir. Ayrıca gebelikte idrar yolu enfeksiyonu ile de sık karşılaşılır.

Sindirim Sistemindeki değişiklikler:

Özellikle ilk üç ayda bulantı, kusma gelişebilir. Ayrıca gebelikte tükürük salınımı artar. Midenin yukarı itilmesi ve hormonal etkilerle mide boşalması yavaşlar ve mide yanmalarına neden olur. Barsak hareketlerinin yavaşlaması sonucu kabızlık ortaya çıkabilir.

Ruhsal değişiklikler:

İlk üç ayda değişken ruh hali ortaya çıkar. Nedensiz ağlama nöbetleri olabilir. İlerleyen aylarda vücut şeklindeki değişimler nedeni ile mutsuzluklar gelişebilir. Son aylarda ise doğum korkusu, sağlıklı bir bebek dünyaya getirebilme endişesi yaşanabilir.

Bütün bunları yanı sıra gebelikte pek çok ruhsal değişiklik ile karşılaşılabilir.